အ လၤ ကာ ည

ပံုမွန္ "လဲ ေမးခြန္း" လုပ္ဖို႔ "လား ေမးခြန္း" မွာ
Wh- /  H-  ေမးခြန္းစကားလံုး
ေခါင္းတပ္လိုက္ပါ။

လဲ ေခါင္းတြဲ ၁၃ ခု။

ဘာလဲ  What
ဘာေၾကာင့္လဲ  Why
ဘယ္မွာလဲ  Where
ဘယ္တုန္းကလဲ  When
ဘယ္ဟာလဲ  Which
ဘယ္သူ႔ဟာလဲ  Whose
ဘယ္သူလဲ  Who
သယ္သူ႔ကိုလဲ  Whom
ဘယ္လိုလဲ How
ဘယ္ေလာက္ၾကာလဲ  How long
ဘယ္ေလာက္ကြာေဝးလဲ How far
ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ How many
ဘယ္ေလာက္ပမာဏလဲ How much

Examples.

Is she eating?
သူစားေနတာလား?
What is she eating?(What's ...)
သူဘာစားေနတာလဲ?

Does he understand about politics?
သူနိုင္ငံေရးအေၾကာင္း နားလည္ရဲ႕လား?
How well  does he understand about politics?
သူနိုင္ငံေရးအေၾကာင္း
ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္းနားလည္သလဲ?

Are you hungry?
မင္းဗိုက္ဆာေနလား?
Why are you hungry?
မင္းဘာလို႔ ဗိုက္ဆာေနရတာလဲ?

Are they playing?
သူတို႔ ေဆာ့ေနၾကတာလား?
Where are they playing?
သူတို႔ ဘယ္နားမွာ ကစားေနၾကတာလဲ?

Would you like to drink coffee?
ခင္ဗ် ား ေကာ္ဖီ ေသာက္ခ်င္လား?
What kind of coffee would you like to drink?
ဘယ္လိုေကာ္ဖီမ်ိဳး ေသာက္ခ်င္လဲ?

Are you waiting for Jenny?
မင္း Jenny ကို ေစာင့္ေနတာလား?
Who are you waiting for?
မင္းဘယ္သူ႔ကို ေစာင့္ေနတာလဲ?

Dose your brother get up early?
ခင္ဗ် ား အစ္ကို ေစာေစာအိပ္ယာထေလ့ရွိလား?
What time does your brother get up?
ခင္ဗ် ား အစ္ကို ဘယ္အခ်ိန္အိပ္ယာထေလ့ရွိလဲ?

Have you known John for over ten years?
ခင္ဗ် ား John နဲ႔ သိက်ြမ္းတာ
၁၀ နွစ္ေက် ာ္ၿပီလား?
How long have you known John?
ခင္ဗ် ား John နဲ႔သိက်ြမ္းတာ
ဘယ္ေလာက္ၾကာၿပီလဲ?

Do you go to the gym in the morning?
ခင္ဗ် ား မနက္ပိုင္း Gym သြားေလ့ရွိလား?
How often do you go to the gym?
ခင္ဗ် ား ဘယ္ေလာက္ေလာက္သြားျဖစ္လဲ?

Is that a truck?
အဲဒါ ထရပ္ကား လား ?
Whose truck is that?
အဲဒါ ဘယ္သူ႔ ထရက္ကားလဲ?

Would you like this one?
မင္းဒီတစ္ခု လိုခ်င္တာလား?
Which one would you like?
ဘယ္တစ္ခု ခင္ဗ်ားလိုခ်င္တာလဲ?

[ အထာေပါက္ရင္ အဆင္ေျပသြားပါလိမ့္မယ္။]
အထာေပါက္ဖို႔ နည္း စနစ္ေကာင္းေကာင္း လိုပါတယ္။

me   - က်ေနာ့္ကို၊က်မကို၊ငါ့ကို၊က်ဳပ္ကို၊ကိုယ့္ကို ...
us    - တို႔ကို၊က်ေနာ္တို႔ကို၊က်မတို႔ကို၊ငါတို႔ကို ...
you  - ခင္ဗ်ားကို၊ခင္ဗ်ားတို႔ကို၊ရွင့္ကို၊ရွင္တို႔ကို ...
him  - သူ႔ကို၊အဲ့သူကို၊အဲဒီ အစ္ကို႔ကို၊အဲ့ညီကို ...
her   - အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးကို၊သူ(မ)ကို၊အဲ့ ညီမကို ...
them - သူတို႔ကို၊အဲဒီဥစၥာေတြကို၊...
it      - ဒါကို၊အဲဒီ ဟာကို၊...

"ကို" ပံုစံ 7 လံုး ေဒါင္လိုက္ မွတ္သားထားရပါမယ္။
စကားေတြမွာထည့္၍ေျပာဆိုပာ။

Me တစ္လံုးကို စကား ၆ မ်ိဳးျဖင့္ ဥပမာေပးထားပါတယ္။
အျခား "ကို" စကားလံုးမ်ားလည္း တြဲဖက္ေလ့က်င့္ပါရန္။

၁။ဟုတ္ေၾကာင္း စကား
၂။မဟုတ္ေၾကာင္း စကား
၃။လုပ္ပါလို႔ေတာင္းဆိုတာ(ခိုင္း)
၄။မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ေတာင္းဆိုတာ(တား)
၅။လား ျဖင့္အဆံုးသတ္တဲ့ ေမးခြန္း
၆။လဲ ျဖင့္အဆံုးသတ္တဲ့ ေမးခြန္း

Examples.

စကားေျပာ ဝါက်မ်ား ကို ေလ့က်င့္ၾကည့္ပါ။

သူ က်မကို ခ်စ္ပါတယ္။(ဟုတ္ေၾကာင္း)
"He loves me."

သူတို႔က်ေနာ့္ကို မေန႔ညက ဖုန္းဆက္သင့္တယ္။(ဟုတ္ေၾကာင္း)
"They should have called me last night."

ဒါက်ေနာ့္ ေစတနာပါဗ်ာ။(ဟုတ္ေၾကာင္း)
"This is kind of me."

အဲဒီ ကား က်ေနာ္ပိုင္တာ။(ဟုတ္ေၾကာင္း)
"That automobile belongs to me."

ရွင့္အေမက က်မကို ၾကည့္မရဘူး။(မဟုတ္ေၾကာင္း)
"Your mother doesn't like me."

ဒါကိုယ့္အတြက္ ကိစၥမရွိပါဘူး။(မဟုတ္ေၾကာင္း)
"It doesn't matter to me."

သူက်ေနာ့္ကို မခ်စ္ဘူး ထင္ပါတယ္ဗ်ာ။
(မဟုတ္ေၾကာင္း)
"I don't think she loves me."

က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပြင့္လင္းတဲ့ သေဘာထားေလးေပးပါ အံုးခင္ဗ်ာ။
(ေတာင္းဆို/ခိုင္း)
"Give me your frank opinion about our schools"

ကိုယ့္ကို ယံုၾကည္ အားကိုးစမ္းပါကြာ။(လုပ္ပါလို႔ေတာင္းဆို/ခိုင္း)
"Trust me."

မင္းကိုယ့္ကို ခြင့္လႊတ္ပါ။(ေတာင္းဆို/ခိုင္း)
"Forgive me."

ခင္ဗ်ား လိပ္စာ က်ေနာ့္ကို ေျပာပါ။ျဖစ္လားဗ်ာ။(ေတာင္းဆို)
"Tell me your address,will you?"

ဒီည ကိုယ့္ကိုယ္ ဖုန္းဆက္ဖို႔
မင္းအစ္ကို ကိုေျပာေပးပါ။
(ေတာင္းဆို/ခိုင္း)
"Tell your brother to phone me tonight."

က်မကို ခု မေနွာက္ယွက္ပါနဲ႔။(တား)
"Don't disturb me right now!"

က်ေနာ့္ကို မနက္ျဖန္ ဖုန္းမေခၚပါနဲ႔။(တား)
"Don't telephone me tomorrow."

က်ဳပ္ကို ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပတ္စ္ပို႔ မေပးပါနဲ႔။(တား)
"Don't give me your passport. "

ခင္ဗ်ား လ်ွို ႔ဝွက္ခ်က္ က်ေနာ့္ကို မေျပာျပပါနဲ႔။(တား)
"Don't tell me what your secret is."

မင္း ကိုယ့္ကို ေစာင့္ေနတာလား။(လား?)
"Are you waiting for me?"

ရွင္က်မကို ေရွာ႔ပင္းစင္တာထဲမွာ
ျမင္လိုက္လား မေန႔ကေလ။(လား?)
"Did you see me in the shopping center yesterday."

ခင္ဗ်ား က်ေနာ့္ကို မွတ္မိလား။(လား?)
"Do you remember me?"

မင္းကိုယ့္ကို မုန္းေနတာလား။(လား?)
"Do you hate me?"

မင္းငါ့ကို ဒုကၡေပးေနတာလားကြ။(လား?)
"Are you bothering me?"

သူ မေန႔က က်ေနာ့္ကို ေဒါသထြက္ေနတာလား။(လား?)
"Was she angry with me?"

သူက က်ေနာ့္ကို ဘာေၾကာင့္ ေတြ႕ဆံုခ်င္ရတာလဲ။
(လဲ?)
"Why do they want to meet me?"

ဘယ္သူက်ေနာ့္ကို ေစာင့္ေနတာလဲ။(လဲ?)
"Who is waiting for me?"

ရွင္က်မကို ဘယ္လို ထင္ျမင္ယူဆလဲ။(လဲ?)
"What do you think of me?"

လြယ္ကူတဲ့နည္းလမ္း ျဖင့္ေလ့က်င့္ပါ။

ဟုတ္ေၾကာင္း စကားကို ေရွ႕ေနာက္ေျပာင္းျခင္းျဖင့္
"လား ေမးခြန္း"လုပ္ၾကည့္ပါရန္။

ဟုတ္ေၾကာင္းတြင္
1)am is are was were
2)has have (had) v3
3)will,would,can,could,should ...

Drills.

1)She is driving to work.
2)Is she driving to work?
၁။သူ(မ) အလုပ္ကို ကားေမာင္းသြားေနတယ္။
၂။သူ အလုပ္ကို ကားေမာင္းသြားေနတာလား?

1)His eyes are blue.
2)Are his eyes blue?
၁။သူ႔မ်က္လံုးေတြက အျပာေရာင္ေတြဗ် ။
၂။သူ႔မ်က္လံုးေတြက အျပာေရာင္ေတြလား?

1)You are richer than I am.(me)
2)Are you richer than me?
၁။ခင္ဗ် ားက က်ေနာ့္ထက္ပိုခ်မ္းသာပါတယ္ဗ် ။
၂။ခင္ဗ် ားက က်ေနာ္႔ထက္ ပိုခ်မ္းသာလို႔လား?

1)He was 25 last year.
2)Was he 25 last year?
၁။သူ မနွစ္က အသက္ ၂၅ပါ။
၂။သူ မနွစ္က အသက္ ၂၅လား?

1)I am clever.
2)Am I clever?
၁။က်မကလည္ပါတယ္ရွင့္။
၂။က်မက လည္လို႔လား?

1)You've lived in New York for years.
2)Have you lived in New York for years?
၁။ခင္ဗ်ား နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာေနတာ
   နွစ္ေတြလည္း ၾကာၿပီပဲဗ် ာ။
၂။ခင္ဗ်ား New York မွာေနတာ
    နွစ္အေတာ္ ၾကာၿပီလား?

1)Her mother has spoken English all her life.
2)Has her mother spoken English all her life?
၁။သူ႔အေမ အဂၤလိပ္ေျပာလာတာ
    သူ႔ဘဝ တစ္ေလ်ာက္လံုးပဲ။
၂။သူ႔အေမ အဂၤလိပ္ေျပာလာတာ
    သူ႔ဘဝ တစ္ေလ်ာက္လံုးပဲလား?

1)You had eaten dinner
    when we got home last night.
2)Had you eaten dinner
    when we got home last night?
၁။ငါတို႔ မေန႔ညက အိမ္ေရာက္ေတာ့
    မင္း ညစာ စားၿပီးၿပီပဲ။
၂။ငါတို႔ မေန႔ညက အိမ္ေရာက္ေတာ့
    မင္း ညစာ စားၿပီးၿပီလား?

1)Simon can swim well.
2)Can Simon swim well?
၁။ဆိုင္မြန္ က ေရေကာင္းေကာင္းကူးနိုင္တယ္။
၂။ဆိုင္မြန္ ေရေကာင္းေကာင္းကူးနိုင္လား?
     မွတ္ခ်က္။
    (အသံအမွန္က ေတာ့
      'ဆိုင္း(အ္)မန္' လို႔ထြက္ပါတယ္။)
     [ျမန္မာစာလံုးျဖင့္ အဂၤလိပ္အသံ
      ထပ္တူ ေရးမရပါ။
      အသံထြက္ ဖုန္း software မ်ား
      အေထာက္အကူျဖင့္ နားေထာင္ၿပီး
      ထပ္တူက်ေအာင္ ႀကိဳးစား၍အသံထြက္္ပါ။]

1)She will be beautiful.
2)Will she be beautiful?
၁။သူမ လွလာလိမ့္မယ္။
၂။သူမ လွလာပါ့မလား?

1)I should take this medicine.
2)Should I take this medicine?
၁။က်မ ဒီေဆးေသာက္သင့္တယ္။
၂။က်မ ဒီေဆးေသာက္သင့္လား?
   (I = က်ြန္ေတာ္/က်ြန္မ/ငါ/က်ဳပ္/....)
   [မိမိကိုယ္မိမိရည္ၫႊန္းေသာစကားတိုင္း]

(ဆက္ရန္)
ဆက္လက္ဆင့္ပြားေလ့က်င့္တတ္ေျမာက္
က်ြမ္းက်င္ၾကပါေစ။
ေလးစားလ်က္
Saya U Thura
(TESOL,LTTC)